1946 İtalya Anayasa Referandumu

2 Haziran 1946
1946 İtalya anayasa referandumu, 2 Haziran 1946 tarihinde İtalya’da monarşinin kaldırılıp
cumhuriyetin ilan edilmesi hakkında düzenlenen bir referandumdur. Referandum,
İtalya’nın yakın tarihinin kilit olaylarından biridir.

1946 yılına kadar İtalya, Risorgimento’dan bu yana Savoy Hanedanı tarafından yönetilen
bir krallıktı. Ancak, 1922’de Benito Mussolini’nin yükselişi ile dengeler değişti.
Mussolini, Roma’ya Yürüyüş ile iktidarı ele geçirdi. 31 Ekim 1922’de İtalya Krallığı’nın
başbakanı olarak atandı ve faşizmi kurdu. En nihayetinde de İtalya’yı Nazi Almanya’sı ile
birlikte II. Dünya Savaşı’na soktu.

İkinci Dünya Savaşı’nın sona ermesinden ve 1945’teki iç savaş ve faşizmden kurtuluşun
ardından, 2 Haziran 1946’da İtalyanlar, ülkelerinin hangi hükümet biçimini benimsemesi
gerektiğini seçmeleri için bir referandumda oy kullanmaya çağrıldı. Devletin kurumsal
biçiminin belirlenmesine ilişkin yapılan halk referandumunda seçmenler monarşi ve
cumhuriyet arasında bir seçim yaptı.

1946 referandumu, İtalyan kadınların ulusal bir siyasi seçim için oy kullanabildikleri ilk
olaydı. Kadınların da dâhil olduğu vatandaşların % 89’undan fazlası oy kullandı. Genel
olarak kuzey bölgelerinin cumhuriyet, güney bölgelerinin monarşi yanlısı oy kullandığı
referandum 12.718.614 (% 54.3) ve 10.718.502 (% 45.7) oyla cumhuriyetin zaferiyle
sonuçlandı.

Referandumun ardından İtalya bir cumhuriyet hâline geldi. İtalyan kraliyet ailesi olan
Savoy Hanedanı sürgüne gönderildi. Monarşi yanlıları, referandumda hile yapıldığını öne
sürse de bunlar kanıtlanamadı.
Referandum ile birlikte aynı zamanda bir kurucu meclis de seçildi. Seçmenler 28 Haziran
1946’da geçici İtalya Başkanı Enrico De Nicola olarak seçilen İtalyan Kurucu Meclisi
üyelerini seçtiler. 1 Ocak 1948’de Anayasa yürürlüğe girdiğinde De Nicola İtalya
Cumhuriyeti’nin ilk Cumhurbaşkanı oldu.